Etlik - Ulus
Ben bir büyük gazetenin Denizli muhabiriyim. Merak, gözlem ve dinleme bizim malzememiz ve araçlarımızdır. Bu nedenle, insanları konuşturma konusunda deneyimli sayılırım. Tren kompartımanında, kısa mesafe binip inenleri saymazsak, yalnız sayılırız genç arkadaşımla. Rahat rahat konuşuyoruz. Sözü bitirmek niyetinde değildim ancak doğru bilgi almak için, ara sıra sözün akışını değiştirmek gerektiğini de bilirim. Bunun için, yeni bir sayfa açarcasına, "Ankara'ya daha önce hiç gelmişliğin var mı?" diye sordum.
"Hayır." dedi. "Bu benim ilk gelişim. Amca oğlum Mehmet ağabey burada Dil Tarih'te okuyor. Onun yol göstermesi ile gelip işimi bitirdim. Solfasol'da kardeşi oturuyor. Eniştenin iş arkadaşına komşu olmak için orada ev kiralamışlar. Onlara konuk oldum iki gün."
"Bilmediğin şehir, bilmediğin mahalle, sanırım merkeze de uzak... Güç olmadı mı?"
"Olmaz mı! Örneğin, ikinci günümde, Ulus'tan bindiğim dolmuş, uzattığım parayı bozamadığı için beni Hasköy'de indirdi. İkinci dolmuşun geliş zamanından da onun parayı bozup bozamayacağından da emin olamadığım için Solfasol'a kadar yürüdüm." diye anlattı hafif alaycı ve aynı zamanda biraz da incinmiş havada. Semt adı ilgimi çekmişti. İstemeden araya girdim:
"Solfasol mu dedin! Ne garip isim o öyle!" dedim. "Müzikle ilgili gibi."
Ona da garip gelmiş ilk duyduğunda. Tarihçi büyüğüne sormuş daha Ankara'ya gelmeden önce. 'Duyduğuma göre,' diye başlayıp anlattı:
Ona da garip gelmiş ilk duyduğunda. Tarihçi büyüğüne sormuş daha Ankara'ya gelmeden önce. 'Duyduğuma göre,' diye başlayıp anlattı:
"Solfasol, aslı 'zulfazl' olan Arapça bir kelimeden bozularak gelmiş. 'Erdemli, eski dilde faziletli' anlamına geliyormuş aslı. 'zulfazl' dilimizde yuvarlanıp Solfasol olmuş zamanla. Arapça ile Türkçenin fonetik farklılığından kaynaklanıyormuş bu kayma. Zulfazl yazdığımızda, Arapça aslında, birinci z, peltek z olarak tıslamalı, ikinci z ise, Arapçada z olmayıp, dilin ucu azı dişine dayanarak d ile z arası bir ses veren başka bir harfmiş. Bu nedenlerle, kelime değişe değişe sulfadıl, sulfazıl veya sulfasıl derken, sonunda solfasol kalmış."
Bu sırada karşı yönden gelen bir trene yol verdi bizimki. Trenler selamlaşırken bizim susmamız gerekirmiş gibi sustuk bir süre ikimiz de. Suskunluğun arasında gülümsemekteydi genç üniversiteli. Bu gülümseyişin arkasından bir şeylerin geleceğini sezdim ve ilgisizmiş gibi beklemeye başladım.
"Bir de böyle bir açıklaması var Solfasol'un." diyerek matbaa basımı bir sayfa uzattı bana. Hacı Bayram külliyesi civarında satılan dinsel yayınlardan birisinin arasından çıkmış bu sayfa. (Bildiri dağıtmanın başka bir yolu da bu anlaşılan.) " 'fazilet' kelimesinden hoşlanmayan cumhuriyet rejimi, bu anlamsız solfasolu üretti." iddiasındaydı broşürün yazarı. 'zulfazl' Hacı Bayram hazretlerinin doğduğu yer olduğundan oradaki cemaatin Solfasol ile ilgisi ve hakkında bilgisi var anlaşılan.
"Bu da bir açıklama değil mi?" dedim renk vermemeye çalışarak ve biraz da provoke etmek için.
Benim bu renksiz tepkim biraz şaşırttı anlaşılan. Bir süre sustuktan sonra kendi rengini ortaya çıkarma cesaretini gösterdi: "Evet o da bir açıklama. Açıklama amma 'solfasol' gerçeğini değil, bunu yazanın cumhuriyet düşmanı olduğunu açıklıyor." dedi.
Bu köy çocuğu ufkunu genişletmiş, aydınlanma yoluna girmiş dedim içimden.
"Hacı Bayram türbesini mi ziyaret ettin?" diye sordum.
"Evet. İşlerimi tamamladıktan sonra, dün ziyaret ettim. Kurtuluş savaşımızla ilgili kitaplarda da adı geçiyor, adına yapılmış camiden dolayı. Ayrıca, Solfasol dolmuşlarının kalkış noktası da bu külliyeye çok yakındı."
"Din eğitimi aldın mı hiç?" diye sordum söz bu bağlama kaymışken. Amacım da muhatabımın düşünce dünyasını tartmaktı.
Dedesi tarafından eğitilmiş hem de örgün eğitim yaşamından da önce başlayarak.
Dindar mısın diye sorduğumda da, dedeme göre evet, babamın gözüyle bakınca da hayır demeliyim dedi. Ayrıca, bu hususta, gittikçe her ikisinden de uzaklaşıyorum, açıkça dile getiremesem de diye ekledi ben onlardan farklıyım dercesine.
Yol uzun, konuşulacak konu çok.
(Devam edecek.)
Bu sırada karşı yönden gelen bir trene yol verdi bizimki. Trenler selamlaşırken bizim susmamız gerekirmiş gibi sustuk bir süre ikimiz de. Suskunluğun arasında gülümsemekteydi genç üniversiteli. Bu gülümseyişin arkasından bir şeylerin geleceğini sezdim ve ilgisizmiş gibi beklemeye başladım.
"Bir de böyle bir açıklaması var Solfasol'un." diyerek matbaa basımı bir sayfa uzattı bana. Hacı Bayram külliyesi civarında satılan dinsel yayınlardan birisinin arasından çıkmış bu sayfa. (Bildiri dağıtmanın başka bir yolu da bu anlaşılan.) " 'fazilet' kelimesinden hoşlanmayan cumhuriyet rejimi, bu anlamsız solfasolu üretti." iddiasındaydı broşürün yazarı. 'zulfazl' Hacı Bayram hazretlerinin doğduğu yer olduğundan oradaki cemaatin Solfasol ile ilgisi ve hakkında bilgisi var anlaşılan.
"Bu da bir açıklama değil mi?" dedim renk vermemeye çalışarak ve biraz da provoke etmek için.
Benim bu renksiz tepkim biraz şaşırttı anlaşılan. Bir süre sustuktan sonra kendi rengini ortaya çıkarma cesaretini gösterdi: "Evet o da bir açıklama. Açıklama amma 'solfasol' gerçeğini değil, bunu yazanın cumhuriyet düşmanı olduğunu açıklıyor." dedi.
Bu köy çocuğu ufkunu genişletmiş, aydınlanma yoluna girmiş dedim içimden.
"Hacı Bayram türbesini mi ziyaret ettin?" diye sordum.
"Evet. İşlerimi tamamladıktan sonra, dün ziyaret ettim. Kurtuluş savaşımızla ilgili kitaplarda da adı geçiyor, adına yapılmış camiden dolayı. Ayrıca, Solfasol dolmuşlarının kalkış noktası da bu külliyeye çok yakındı."
"Din eğitimi aldın mı hiç?" diye sordum söz bu bağlama kaymışken. Amacım da muhatabımın düşünce dünyasını tartmaktı.
Dedesi tarafından eğitilmiş hem de örgün eğitim yaşamından da önce başlayarak.
Dindar mısın diye sorduğumda da, dedeme göre evet, babamın gözüyle bakınca da hayır demeliyim dedi. Ayrıca, bu hususta, gittikçe her ikisinden de uzaklaşıyorum, açıkça dile getiremesem de diye ekledi ben onlardan farklıyım dercesine.
Yol uzun, konuşulacak konu çok.
(Devam edecek.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder