Watergate Skandalı
Yaşı uygun olanlar ve siyasi meselelerle ilgilenenler hatırlayacaktır. Bir zamanlar bu adla anılan bir olay yaşandı Amerika Birleşik Devletlerinde ve sonunda Başkan Nixon istifa etmek zorunda kaldı.
Başkan Nixon hırslı bir politikacıydı. (O yola giren birisinin düşük hırslı olması da beklenemezdi zaten.) Daha önce iki dönem başkan yardımcılığında bulunmuştu. 1962 seçimlerinde Kennedy karşısında başkan adayıydı ve kaybetmişti. Nihayet 1968 seçimlerinde başkan seçildi. Sıkıntılı bir dönem geçirdi. ABD Wietnam savaşına girmişti. Döneminin sonunda, 1972 seçimleri için yeniden partisinin başkan adayı oldu. Kampanyanın sert geçeceği belliydi. Taraflar sıkı çalışıyordu.
1972 yılı 17 Haziranında, Watergate adlı iş merkezinin Demokrat Partinin seçim komitesince kullanılan bölümüne girmeye hazırlanan bir grup görülür. Güvenlik görevlisi polis çağırır ve bunlar suçüstü yakalanırlar. Olaya hırsızlık izlenimi verilir fakat üzerlerinde bulunanlar şüphelidir. Dinleme böcekleri ve 'Nixon'u yeniden başkan seçtirme komitesinin' Beyaz Saraydaki irtibat ofisinin telefon numaralarının kaydedildiği belgeler, hırsızlıktan farklı bir hal var şüphesi uyandırır.
Beyaz Saray'dan yönlendirilen bir espiyonaj iddiası dolaşmaya başlar. Bir gazete ve iki gazeteci, isim vermeksizin, bu yönde ulaşılan haberleri yayınlar. Bu haberler geçersiz, dedikodu ve Beyaz Saray'a hakaret iddiasıyla Beyaz Saray tarafından tekzip edilir. Halk da buna inanır ve 1972 Kasımında yapılan seçimde Nixon desteğini artırarak yeniden seçilir.
İki gazeteci, Watergate olayının yargıcı, bir özel savcı ve senato araştırma komitesinden birkaç senatör, olayın hırsızlık olmadığını, aksine daha büyük bir tezgah kurulduğunu düşünürler.
Hırsızlara(!) Beyaz Saray'dan 'sus payı' ayarlandığı dedikoduları dolaşmaya başlar. Özel savcı Cox, Federal Soruşturma Bürosu (FBI) kanalıyla bu dedikoduları soruşturur. Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) tarafından konulan engel ve karartmalar dikkati çeker. Dikkatler iyice Beyaz Saraya yönlenir böylece.
Hırsızlara(!) Beyaz Saray'dan 'sus payı' ayarlandığı dedikoduları dolaşmaya başlar. Özel savcı Cox, Federal Soruşturma Bürosu (FBI) kanalıyla bu dedikoduları soruşturur. Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) tarafından konulan engel ve karartmalar dikkati çeker. Dikkatler iyice Beyaz Saraya yönlenir böylece.
Soruşturmalar sıkılaştırınca Başkan Nixon rahatsız olur ve özel savcının görevden alınması için Adalet Bakanına baskı yapar.. Bu tasarruf adalet bakanı ve ekibince tepkiye neden olur ve topluca istifa ederler. (Meşhur Cumartesi kırımı)
Yargılanan yedi kişiden birisi, başkanın oval ofiste (başkanın çalışma ofisi) yapılan bütün görüşmeleri gizlice kayda aldırdığını, o kayıtlara ulaşılırsa tüm gerçeğin ortaya çıkacağını söyler. Başkan Nixon kayıtların varlığını inkar edemez fakat önce başkanın anayasal dokunulmazlığıdır kayıtları veremem der, sonra, aylar geçer ve kayıtların ayıklanmış bir kısmını mahkemeye verir.
Özel savcı Cox konuyu Yüksek Yargı'ya (anayasa mahkemesi) taşır.
Yüksek mahkeme, davanın esasını oluşturan olayın, başkanlığın anayasal görevi kapsamında sayılamayacağını, bu nedenle de anayasanın başkana tanıdığı yargı muafiyetinin bu olayda geçerli olamayacağını ve yargının talep ettiği kayıtların verilmesi gerektiğini kararlaştırır.
Neticede, başkanın yakın hizmetlilerinin (yaverlerinin) içinde bulunduğu bir grubun evrak kopyalama ve telefonlara böcek yerleştirme gibi amaçlarla rakip partinin ofislerine girdikleri, yakalandıklarında, çalışmayan böcekleri değiştirmeye gittikleri kesinleşti. Hatta başkanın vergi kaçırdığına dair ip uçları da bulundu.
Toplanan bilgiler ışığında, senato adalet komisyonu, 'delil karartmak, adaleti engellemek, başkanlık yetkisini kötüye kullanmak' suçlamasıyla başkanın azlini senato genel kuruluna önerir.
Anayasa mahkemesinin kararı üzerine ve o sırada senato adalet komisyonunun başkanın azli yönünde hazırlanıyor olmasını dikkate alarak başkan kayıtları verir ve üç gün sonra istifa eder. Yerine yardımcısı Ford geçer ve yemininden bir ay sonra, eski başkan Nixon'un tüm suçlardan ve suç isnadından affedildiğini ilan eder.
Bu olayın ayrıntılarını ABD sistemi bilinsin diye açmaya çalıştık. Devam eden bölümde, bu olayda adı geçen sistem elemanlarını açmaya ve bize önerilen değişikliklerle karşılaştırmaya çalışacağım.
Yüksek mahkeme, davanın esasını oluşturan olayın, başkanlığın anayasal görevi kapsamında sayılamayacağını, bu nedenle de anayasanın başkana tanıdığı yargı muafiyetinin bu olayda geçerli olamayacağını ve yargının talep ettiği kayıtların verilmesi gerektiğini kararlaştırır.
Neticede, başkanın yakın hizmetlilerinin (yaverlerinin) içinde bulunduğu bir grubun evrak kopyalama ve telefonlara böcek yerleştirme gibi amaçlarla rakip partinin ofislerine girdikleri, yakalandıklarında, çalışmayan böcekleri değiştirmeye gittikleri kesinleşti. Hatta başkanın vergi kaçırdığına dair ip uçları da bulundu.
Toplanan bilgiler ışığında, senato adalet komisyonu, 'delil karartmak, adaleti engellemek, başkanlık yetkisini kötüye kullanmak' suçlamasıyla başkanın azlini senato genel kuruluna önerir.
Anayasa mahkemesinin kararı üzerine ve o sırada senato adalet komisyonunun başkanın azli yönünde hazırlanıyor olmasını dikkate alarak başkan kayıtları verir ve üç gün sonra istifa eder. Yerine yardımcısı Ford geçer ve yemininden bir ay sonra, eski başkan Nixon'un tüm suçlardan ve suç isnadından affedildiğini ilan eder.
Bu olayın ayrıntılarını ABD sistemi bilinsin diye açmaya çalıştık. Devam eden bölümde, bu olayda adı geçen sistem elemanlarını açmaya ve bize önerilen değişikliklerle karşılaştırmaya çalışacağım.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder